Plaag van huizenkraken in Spanje: hoe voorkomt u het?

Ik las net over de plaag van huizenkraken die momenteel Spanje teistert, vaak echte horrorverhalen. Moet ik ongerust zijn als ik in de toekomst een investering in Spaans vastgoed wil doen of een tweede verblijf wil kopen? En hoe voorkom ik dat mijn eigendom gekraakt wordt?

We lazen het allemaal in de krant een paar weken geleden: nogal wat Belgen met een tweede verblijf in Spanje worstelen met het probleem van krakers. In het Spaans: ‘okupas’. Op Tenerife is het niet anders. Het probleem bestaat al enkele jaren en groeide uit tot een echte plaag sinds de coronacrisis, toen veel vakantiewoningen lange tijd leeg stonden. Er is ook goed nieuws. In de eerste vier maanden van 2023 daalde het aantal gevallen van gekraakte woningen in Spanje met bijna 12% vergeleken met dezelfde periode in 2022, blijkt uit gegevens van het Spaanse ministerie van Binnenlandse Zaken. Maar vergis u niet: het gaat nog altijd om 5.266 gevallen, in vergelijking met 5.974 het jaar voordien. Bovendien neemt het probleem toe in de Balearen en op de Canarische eilanden.

Waar kan het u overkomen?

De regio Catalonië staat op kop op de lijst van gekraakte woningen, met in totaal 2.238 gevallen. Als tweede streek volgt Andalusië met 805 gekraakte woningen, gevolgd door de regio Valencia (568), Madrid (491) en Castilla-La Mancha (248). Opvallend: het krakersprobleem is dus niet enkel gebonden aan de Spaanse hoofdstad, maar ook aan vakantieregio’s waar veel tweedeverblijvers vastgoed hebben.

Hoe gaat het precies in zijn werk?

Heel simpel: wanneer u een tijdje niet in uw vakantieverblijf bent, wordt uw vakantiewoning of appartement ingepalmd door vooral families. Vaak ontdekken die niet ‘toevallig’ uw vakantieverblijf, maar worden ze erheen geleid door georganiseerde criminele netwerken die daarna de woning illegaal aan hen verhuren.

Waarom is het in Spanje zo populair?

De kraakwet in Spanje beschermt ook de krakers, omdat iedereen recht heeft op een dak boven zijn hoofd. Net daarom wagen zoveel mensen hun kans om een huis te kraken. Wanneer u pas weken of maanden nadien vaststelt dat uw woning gekraakt is en aangifte doet bij de politie, komt u te laat voor een snelle uitzetting. De politie grijpt immers enkel in bij een aangifte tot maximaal 48 uur nadat het kraken van uw eigendom heeft plaatsgevonden. Maar zelfs dan is er een belangrijke voorwaarde: de politie treedt enkel op als het gaat om een woning van een natuurlijke persoon, van een vereniging zonder winstoogmerk of van een publieke instelling voor sociale woningbouw (‘wet voor versnelde uitzetting’ of ‘Ley de desahucio exprés’). Niet als het gaat om een woning die op naam staat van een bedrijf of van een vennootschap dus. Nadat de politie de krakers heeft geïdentificeerd, hebben die vijf dagen om aan te tonen dat ze wettelijk recht hebben om in de woning te verblijven. Lukt dat niet, dan kunnen ze onmiddellijk uitgezet worden.

Wat als u pas weken nadien de kraak vaststelt?

Komt u zoals zoveel anderen pas weken nadien te weten dat uw huis gekraakt is, dan zit er niets anders op dan naar de rechtbank te stappen om uw eigendom terug te krijgen. Weet wel dat deze gerechtelijke procedure (civiel recht of strafrecht) een hele tijd kan duren. Nogal wat juridische experts menen dat u via het civiel recht de beste kans hebt om via een snelle procedure de krakers uit uw woning te laten zetten, maar ook hier rekent u best op een periode van drie maanden. Intussen hebt u zelf geen enkel recht meer op uw woning. U mag ze niet betreden. U kunt ook niet het water en de elektriciteit laten afkoppelen. U kunt ook geen sloten veranderen, want dat is ook strafbaar in de Spaanse wetgeving. De kalmte bewaren en een goeie advocaat onder de arm nemen lijkt in dat geval het beste wat u kunt ondernemen.

Wat kunt u preventief doen om krakers te voorkomen?

1. Installeer een alarminstallatie Met een alarmsysteem dat 24 uur op 24 door een bewakingsfirma wordt gemonitord kunt u ervoor zorgen dat de politie meteen wordt verwittigd als een onbekende zich toegang verschaft tot uw woning. Precies de eerste 48 uur zijn belangrijk, omdat u dan veel meer kans hebt dat de krakers snel het huis worden uitgezet door de politie.
2. Zorg dat uw woning er bewoond uitziet Heeft u de hulp van een conciërge? Die kan niet alleen af en toe een kijkje komen nemen om een oogje op uw eigendom te houden. Hij of zij kan er ook voor zorgen dat de brievenbus wordt leeggehaald en het zwembad wordt onderhouden. Kortom: dat uw verblijf een bewoonde indruk maakt.
3. Vervang de sloten direct na aankoop Hebt u een appartement of een vakantiewoning gekocht, verander dan meteen wanneer het kan de sloten. Zowel bij appartementen als bij vakantie verblijven kunnen er meerdere ex-bewoners zijn die nog een sleutel hebben, en dat vergemakkelijkt het kraken.

Multum-expert Danny De Winter

Maak zélf de juiste keuze De specialisten van Multum Accountants geven u de juiste raad bij elke beslissing die u neemt over uw privé- of bedrijfsvermogen. Contacteer ons voor een gesprek: info@multum.be of telefonisch via 09/367.93.27.